در دوران سالمندی نیاز به انرژی کاهش می یابد، بنابراین لازم است پروتئین مورد نیاز بدن از منابع با کیفیت مانند مرغ بدون پوست و چربی، ماهی، گوشت چربی گرفته، سفیده تخم مر غ، فرآوردههای لبنی بدون چرب یا کم چرب تامین شود. غلات و حبوبات نیز از منابع گیاهی پروتئین هستند که ا گر با هم مصرف شوند تمامی اسیدهای امینه ضروری مورد نیاز بدن را تامین می کنند. پروتئین ها حدود %۱۵ کل انرژی روزانه مورد نیاز را تشکیل می دهند و باید حدود نیمی از پروتئین مصرفی را از نوع حیوانی انتخاب شود که کیفیت بالاتری دارد. همچنین لازم است در مصرف گوشت قرمز در سنین سالمندی تعادل رعایت شود.

مهمترین نقشهای پروتئین در بدن عبارتند از:  

• ترمیم زخمها و بازسازی سلولها و بافت ها
• حفظ تعادل مایعات بدن بهبودی پس از جراحی یا بیماری
• حفظ سلامت بینایی
• تعادل هورمونی و آنزیمهای گوارشی

بدون مصرف پروتئین کافی، با تخریب بافت عضلانی و کاهش قدرت استخوانها مواجه خواهیم شد. رژیم غذایی پر پروتئین ماهیچه ها که همه فعالیتهای بدن به کمک آنها انجام پذیر می شود را محافظت می کند. بلند شدن از روی تخت و صندلی، قدم زدن و پیاده روی، باغبانی، بازی با نوه ها، پوشیدن لباس و جوراب و استحمام همه نیازمند عضلاتی سالم و محکم هستند. با بالا رفتن سن، از دست دادن توده عضلانی طبیعی است اما از دست دادن قدرت عضلانی میتواند سبب سقوط شود. همچنین فرد بیش از پیش مستعد ابتلا به بیماری و جراحت می شود.

چرا با افزایش سن نیاز به پروتئین افزایش مییابد؟

سالمندان معمولا به میزان کافی پروتئین مصرف نمی کنند. این در حالیست که با افزایش سن نیازهای تغذیه ای نیز تغییر    می کند و یکی از این تغییرات، افزایش نیاز به پروتئین می باشد. بیشترین نیاز به پروتئین مربوط به عضلات متصل به استخوانها است. این عضلات، تحرک بدن را بعهده دارند. در جوانان، %۳۰ پروتئین بدن در عضلات است. ٪۵۰ کل وزن بدن جوانان ورزشکار بدنساز می تواند از عضله باشد.

1. با افزایش سن توده عضلانی کاهش می یابد. تا سن ۷۵ تا ۸۰ سالگی بطور متوسط فقط ٪۲۵ وزن بدن از عضلات تشکیل شده است و بیشتر عضلات پاها هستند که تحلیل می روند و این امر به ضعف، لرزش و احساس خستگی و یا درد در زمان راه رفتن منتهی می شود.
2. سالمندی ذخایر بدن را مصرف می کند. در زمان جوانی شما می توانید با یک رژیم کم غذا؛ زنده بمانید زیرا ذخایر تغذیه ای دارید اما تا سن ۶۵ سالگی ا گر ذخایر خود را استفاده کرده باشید؛ یک رژیم غذایی فقیر سبب ضعف و آسیب پذیری و شکنندگی می شود.

سالمندان به چه میزان پروتئین نیاز دارند؟

نیاز روزانه سالمندان به پروتئین ۱-۱.۲ گرم به ازای هرکیلوگرم از وزن می باشد. بنابراین برای وزن حدود ۷۰ کیلوگرم، ۷۰ تا ۹۰ گرم پروتئین؛ صرف نظر از کالری دریافتی باید در هر روز مصرف کرد. در صورت ابتلا به بیماریهای مزمن، میزان نیاز به پروتئین افزایش می یابد و به ۱.۲-۱.۵ گرم به ازای هرکیلوگرم از وزن بدن می رسد . در سالمندان مبتلا به اختلال کارکرد کلیه و یا دیابت طول کشیده، دریافت پروتئین به میزان 1 -۰.۸ گرم به ازای هرکیلوگرم از وزن مناسب تر است.

حفظ کرامت،ارتقا سلامت و کیفیت زندگی سالمندان با گام های محله محور

رزیتا ضیائی

کارشناس تغذیه ستاد مرکز بهداشت استهبان- هفته سلامت سالمندان مهر ماه 1404