کانولا گیاهیست که ابتدا ایرانیان آن را ‌کاشتند. کانولا 700 سال پیش برای تولید روغن چراغ به لهستان برده شد و در سال 1845 به فرانسه رسید و کلزا (colza) نام گرفت.

کلزا، گیاهی روغنی است که مقدار مواد مضر "گلوکزینولیت" در کنجاله و "اسید اروسیک" در روغن آن بالاست و به همین دلیل نمی تواند مصرف خوراکی داشته باشد و فقط برای جلا دادن وسایل چوبی همراه روغن برزک استفاده می‌ شود.

در سال 1945 این گیاه به کانادا رسید و روی آن مطالعات ژنتیکی صورت گرفت و در نتیجه این تحقیقات، کانادایی ها موفق شدند ترکیبات غیر خوراکی کلزا مانند اسید اروسیک را تا حد زیادی حذف و روغنی با درصد اسید اروسیک پایین(حدود یک درصد) تولید کنند.

بنابراین در حال حاضر در دنیا روغنی تولید می شود که بهترین روغن شناخته شده خوراکی تا این لحظه است. چونکه از لحاظ ترکیب اسید های چرب تقریبا بی مانند است. بیشترین مقدار اسید چرب این روغن را اسیدهای چرب غیر اشباع تشکیل می دهند که عمده ترین آن اسید چرب امگاه 9 و تک غیر اشباع اولئیک است. اسید اولئیک همان اسید چرب موجود در روغن زیتون است با این تفاوت که در روغن کانولا 60 درصد از اسیدهای چرب را اسید اوئیک تشکیل می دهد و از این نظر از روغن زیتون بالاتر است. اسید اولئیک برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی بسیار مفید بوده و این کار از طریق کاهش سطح کلسترول بد LDL)) انجام می شود.

علاوه بر این، روغن کانولا حاوی اسیدهای چرب چند غیراشباع و ضروری بدن یعنی اسیدهای چرب امگا6 و امگا 3 است و در بین روغن ها بهترین نسبت این دو اسید چرب را داراست به ازای هر دو اسید چرب امگاه 6 یک اسید چرب امگا 3 وجود دارد که بهترین نسبت این دو اسید چرب در یک ماده خوراکی است و همین نیز باعث می شود که مصرف روغن کانولا ریسک ابتلا به سکته های قلبی را کاهش دهد.

یادمان باشد که جایگزین کردن روغن کانولا به جای سایر روغن ‌ها سبب افزایش دریافت اسید چرب امگا-3 به نام اسید آلفالینولنیک می ‌شود.

خواص تغذیه ای روغن کانولا:

• افزایش دریافت چربی های مفید امگا 3 (اسید آلفا لینولنیک)
• پیشگیری از بیماری های قلبی- عروقی
• کمک به رشد و تکامل کودکان
• تنظیم فشار خون                                                                                                                                                            
• بهبود عملکرد مغز و سیستم عصبی
•  ساخت و ترمیم غشا سلولی
• کاهش سطح کلسترول بد خون و تری گلسیرید

رزیتا ضیائی

کارشناس تغذیه ستاد مرکز بهداشت شهرستان

استهبان- آذر ماه 1403