"سلامت خانواده و سلامت زمین"

با 

کاهش پسماند مواد غذایی

 کاهش ضایعات مواد غذایی یکی از عناصر کلیدی در حفظ امنیت غذایی جامعه و خانوار است. در حدود یک سوم مواد غذایی تولید شده در جهان تبدیل به ضایعات می شود. این در حالیست که به دلیل شرایط اقتصادی و اقلیمی جهان به خصوص پس از همه گیری کرونا، گرسنگی، افراد زیادی را در دنیا تهدید می کند.

 بخش بزرگی از ضایعات مواد غذایی در فاصله تولید تا عرضه اتفاق می افتد اما درصدی از آن نیز در سطح مصرف و در خانواده ها رخ می دهد که به راحتی قابل کنترل و پیشگیری است. به عبارتی در هر سطح از زنجبره تولید، مقداری از مواد غذایی به دلیل رفتار نامناسب تولید کننده، نگهداری کننده و حمل کننده ، خرده فروش و مصرف کننده تبدیل به ضایعات شده و دور ریخته می شود. گزارش سازمان جهانی خواربار و کشاورزی (FAO) نشان می دهد که یک فرد در کشورهای در حال توسعه در سال  حدود 120 تا 170 کیلوگرم مواد غذایی دور می ریزد. در کشور ما ایران، مقدار مواد غذایی دور ریخته شده معادل ماده غذایی مورد نیاز 15 میلیون نفر می باشد که نشان می دهد با کنترل و کاهش ضایعات مواد غذایی چه سهم مهمی در کاهش گرسنگی افراد می توانیم داشته باشیم.

راه کارهای کاهش ضایعات مواد غذایی:

1. -    اولین و بهترین راه، خرید به اندازه مواد غذایی است. همیشه آن مقدار ماده غذایی بخریم که لازم داریم و بدانیم که بدون خرابی تا آخرین مقدار آن را مصرف می کنیم. برای این کار یک لیست خرید  و همچنین برنامه ریزی برای خرید اقلام مورد نیاز منزل داشته باشیم و به آن پایبند باشیم.
2. -    در هنگام پختن غذا ، مقدار غذایی که توسط افراد خانواده مصرف می شود را در نظر داشته باشیم و بیش از مقدار مصرف یک وعده، غذا نپزیم مگر مطمئن باشیم که در وعده بعد غذای باقیمانده مصرف خواهد شد.
3. -    غذاهای باقیمانده را بعد از 30 دقیقه که در دمای محیط سرد شد، در ظرف مناسب و در یخچال یا فریزر برای مصرف وعده های بعد نگهداری کنیم.
4. -    بهتر است به کودکانمان یاد بدهیم که دور ریختن غذای پخته شده هدر دادن منابع غذایی و گرسنه نگه داشتن سایر افراد است و باید هم به مقدار مصرف غذا را برای خود بکشند و هم غذای باقیمانده که در شرایط مناسب نگهداری و سپس قبل از مصرف گرم شده است را مصرف کنند.
5. -    فاصله زمانی بین خرید و زمانی که می خواهیم آن ماده غذایی را مصرف کنیم باید به گونه ای تنظیم شود که غذای خریداری شده بدون فساد و دور ریختن حتی بخش کوچکی از آن، مصرف شود.
6. -    مواد غذایی را طوری در یخچال بچینیم که خوراکی های با ماندگاری کمتر، در دسترس تر باشند و زودتر مصرف شوند.
7. -    از آن جایی که 30 درصد نان های تولید شده در ایران تبدیل به ضایعات می شوند، بهتر است برای نگهداری نان را بسته بندی کرده و در فریز نگهداری کنیم. نگهداری نان در یخچال سبب بیات شدن آن می شود.
8. -    هیچ گاه حجم زیادی از مواد غذایی را در یخچال انباشته نکنیم تا امکان رسیدن هوای سرد به تمامی مواد غذایی در یخچال فراهم باشد و همه خوراکی ها خنک شوند.
9. -    اگر جزو تولید کنندگان مواد غذایی هستیم بهتر است بدانیم که بیشترین میزان ضایعات مواد غذایی در فرآیند تولید تا عرضه اتفاق می افتد، بنابراین آگاهی از روش های مناسب برداشت، نگهداری و حمل مواد غذایی می تواند سهم بزرگی در کاهش ضایعات مواد غذایی داشته باشد.

رزیتا ضیائی- کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهرستان استهبان- هفته سلامت اردیبهشت 1403